Doktryny działania mediów

 Doktryna autorytarna

Doktryna autorytarna opiera się na bezpośredniej i widocznej kontroli mediów przez władzę, dyktatora, monarchę.
Doktryna liberalna – podstawowe założenia nawiązują do podstawowych założeń liberalizmu – wolność opinii, mowy, religii, zgromadzeń. Środki masowego przekazu winny być „rynkiem idei” na którym prawda i dobro zwyciężają, a kłamstwo i zło ponoszą klęskę.

 Doktryna liberalna

Odwołuje się do klasycznego liberalizmu politycznego i ekonomicznego, co przejawia się w przekonaniu, że media są rynkiem idei, na którym prawo i dobro zwyciężają zło. Media działają więc na rzecz społeczeństwa aniżeli przeciwko niemu. Korzenie doktryny sięgają XVIII/XIX w. i wolności słowa. Ta podstawowa idea nawet w państwach demokratycznych jest łamana zgodnie z prawem – np. przy zagrożeniach czy wojnie.

1.        Jakie są korzyści z wolności mediów? Dzięki wolności media:

·         pełnią funkcję nadzorczą nad władzą – patrzą władzy na ręce, komentują władzę. Media to wręcz czwarta władza.

·         Stymulują aktywny system informacji publicznej – przekazują informacje, możemy działać.

·         Wyrażanie różnorodnych poglądów, idei, wierzeń

·         Reprodukcja kultury

Aby media działały w tej doktrynie, muszą być spełnione warunki:

·         Wolność słowa.

·         Kontrola rządu

·         Brak przymusu odbioru – jak ktoś nie chce oglądać, nikt go do tego nie zmusza

·         Jednakowa prawna możliwość dla obywateli swobody odbioru i dostępu do informacji (prawo do komunikowania)

·         Wolność mediów informacyjnych (prawo do informacji).

Zasady profesjonalności. Mówiąc o profesjonalizmie, chodzi o: obiektywizm:

·         brak partyjności Brak partyjności to także nieobecność w związkach zawodowych. Bo to implikuje stronniczość.

·         służenie odbiorcom,

Doktryna liberalna opiera się na różnorodności mediów – to główny element oceny mediów. Im bardziej jest zróżnicowany, tym wyższa ocena. Oznacza to, że:

·         Media powinny odzwierciedlać w strukturze różne społeczne i ekonomiczne nurty w miarę proporcjonalny sposób

·         Media powinny oferować zbliżone szanse dostępu mniejszościom społecznym

·         Media powinny być forum dla różnych punktów widzenia, powinny przedstawiać wypowiedzi, które odpowiadają potrzebom różnych odbiorców

·         Media z założenia zaspokajają potrzeby odbiorców. Kanały tematyczne wymagają od nas jednak nakładów finansowych. Telewizja publiczna powinna zaspokajać nasze potrzeby, tak się nie dzieje. Acz dzięki cyfryzacji się to zmienia.

Doktryna liberalna opiera się wreszcie na Zasadzie Jakości – odnosi się głównie do wypowiedzi informacyjnych i oznacza przedstawianie pełnego i pogłębionego obrazu rzeczywistości, obiektywne, zrównoważone przedstawianie rzeczywistości.

 Doktryna komunistyczna (marksistowsko-leninowska)

Ma w zasadzie charakter historyczny. Postulowała organizację mediów według przyjętych wzorów własności ekonomicznej. Zakładała nierozerwalność między informacją a oceną (czyli zaprzeczenie zasady obiektywności) – każda wypowiedź, szczególnie informacyjna, miała być gotową interpretacją. Miała pokazać właściwą drogę postrzegania rzeczywistości. Dziennikarze mieli być pasem transmisyjnym partii do mas – w takiej formie, by nie było wątpliwości, że ten wzorzec jest słuszny.

  Doktryna odpowiedzialności społecznej.

Wiąże się ona z pracami komisji Hutchinsa z 1947, która dotyczyła pożądanego działania. Wprowadzono pojęcie odpowiedzialności społecznej, która powinna akceptować wolna prasa informacyjna i wszystkie wolne media. Doktryna ta mówi, że media mają zobowiązania społeczne. Tu nie zaprzecza się wolności mediów, acz podkreśla się, że wolność powinna się cechować odpowiedzialnością. Media powinny mieć na uwadze to, że w pewien sposób modyfikują działania społeczne.  Podkreślano, że podawana informacja musi być sprawiedliwa, obiektywna, istotna i prawdziwa. Doktryna ta wprowadzała pojęcie kodeksy etyczne i standardy profesjonalne. Środowiska medialne zaczęły tworzyć swoje własne kodeksy postępowania. Są to zbiory zasad, których nie powinno się łamać. Doktryna ta mówi wprost, że państwo (lub rząd) w pewnych okolicznościach ma prawo do kontroli mediów.

Te 4 doktryny to główne zbiory zasad (i oczekiwań społecznych wobec mediów). Są różne warianty – np. doktryna antypatycznej demokracji, doktryna katolicka.